1986 දී පාහියන්ගලින් හමු වූ එම, මානව පොසිල යළිත් කාල නිර්ණයකට බඳුන් කැරිණ. ඒ 2007 දීය. ප්රධානත්වය ඉසිලුවේ වත්මන් පුරාවිද්යාඥ අධ්යක්ෂ ජනරාල් ආචාර්ය සෙනරත් දිසානායක සහ ආචාර්ය නිමල් පෙරේරාය.
අන්තර්ජාතික සහභාගීත්වයෙන් කැණීම් සිදු වුණු තුන්වන අදියරේදී ලැබුණු ප්රතිඵල අභියෝගයට ලක් කිරීමට කිසිවෙකුටවත් නොහැකි වී තිබේ.
මහාචාර්ය ඉයන් සිම්සන් ආචාර්ය ඇනා පෝල්, ආචාර්ය නිකොස් ප්රමුඛ විද්වත් මඩුල්ල එකී තෙවන අදියරේ කැණීම් සාර්ථක කළ බව ඉන් ගම්ය වෙයි.
අද වන විට මෙම කැණීම්වලින් අත්කර ගැනුණු ප්රතිඵල අනුව අංග සම්පූර්ණ මානව ඇට-සැකිල්ලක් මතු කර ගැනීමට හැකි වී තිබේ.
ඩබ්ලිව්.එම්.සී. ඔෂාන් වෙදගේ ප්රමුඛ කැණිම් නිලධරයන්ගේ ඒ සමත්කම අප ලැබූ සැලකිය යුතු ජයග්රහණයකි
එය වසර 37000ක් පමණ පැරණි විය හැකි බව පුරාවිද්යාඥයන්ගේ අනුමානයයි. කැණීම් නිර්ණය කළ මහාචාර්ය ඉයන් සිම්සන්ගේ අදහසට අනුව පාහියන්ගල පාංශු ස්තරය වසර හතළිස් දහසක් තරම් ඉපැරණි විය හැකිය. කාල නිර්ණය තවමත් අවසන් නැත. එය අවසන් වූ විට තවත් ඉපැරණි බව නිශ්චය කිරීමට අසීරු වන්නේද නැත.
හමුවූ මිනිස් ඇටසැකිල්ලේ දෙපා කතිරයක හැඩයට දැකගත හැකිය. දෙපයේ ඇඟිලි පතුල් ඇටය, දණහිස පැහැදිලිව නිර්ණය කළ හැකිය. ඉල ඇට, කශේරුව, දෙඅත් යන අංග ගල් සහ පස් ඉවත් කර නිරාවරණය කිරීමට ගත් උත්සාහයේදී හිස්කබල මතු කර ගැනීමට හැකි වී නැතත් ඉදිරිපස දත් ඇන්දේ දත් කිහිපයක් පැහැදිලිව දැකගත හැකිව තිබේ.
පාහියන්ගලින් හමුවූ සත්ව ඇටසැකිලිවලින් සෑදු මෙවලම් සුලභය. එසේම දියුණු තාක්ෂණයක් සහිත ඒවාය.
ඒ මහැදුරුගේ විශ්ලේෂණ අනුව ආදි මානවයා සර්ව භක්ෂකයෙකි. ඔහු ගත් ආහාර අතර බැදිදෙල් කැකුණ ඇට වැනි දේ තිබූ බව තහවුරු විය. ආහාර සියල්ල පුලුස්සා භුක්ති විඳ තිබේ. ඒ අනුව ගින්දරද භාවිත කර තිබූ බවද පැහැදිලිය. ලංකාවේ ආදිමානවයන් ගින්දර භාවිත කළ බවට පැරණිම සාධක හමුවන්නේද පාහියන් ලෙනෙණි.
පුරාවිද්යා පශ්චාත් උපාධි ආයතනයේ ආචාර්ය ප්රේමතිලකගේ පරාග විශ්ලේෂණයේදී ආදි මානවයා කෙසෙල්ගෙඩි ද ආහාරයට ගෙන ඇති බව තහවුරු වී තිබේ.
ඔහු ගත් සත්ව ආහාර අතර තෙත් කලාපයේ සුලභ මිරිදිය බෙල්ලන් සහ කරදිය බෙල්ලන් දෙවර්ගයම වෙයි.
පාහියන්ගල ආදි මානවයාට නෑ ගම්ද යෑමේ සිරිතක් තිබෙන බවට සාධක හමුවී තිබේ. ඒ සියුම් පුරාවිද්යාත්මක නිරීක්ෂණ මගිනි.
මීට පෙර හමු වූ හිස් කබල් දෙකක් ගුරුගල් අලේප කර තිබිම මගින් ආදි මානවයාගේ අවමඟුල් චාරිත්රද පාංශු ස්තරය විශ්ලේෂණයේදී හමුවූ මිනිරන් නිසා ඔවුනගේ ශරීර අලංකරණ ක්රම තිබූ බවද හෙළිදරවු කර ගැනීමට හැකි වී ඇති බව පවසන්නේ ඔෂාන් වෙදගේය. ඒ අලංකරණ ක්රම සිහිගන්වන්නේ වත්මන් පච්චකෙටීමේ ක්රමයි. ආදි මානවයාට පවුලේ සුසාන භූමියක්ද තිබි ඇත.
සත්ව කොටස්වලින් සෑදූ පබළු ගැඹුරු මුහුදේ දිවි ගෙවන මෝරුන්ගේ දත් සිදුරු කර සත්ව සම්වලින් සෑදූ නුලක් ගෙල පැලඳි බව හෙළිවී තිබේ. ඉතා ශක්තිමත් මෝරදත් විදීමට තරම් දියුණු තාක්ෂණයක් අවුරුදු පහළොස් දහසකට පෙරද තිබුණු බව මේ අනුව අපට සිතිය හැකි නොවේද
විස්මිත වූ ඒසා විශාල දත්ත ප්රමාණයක් සොයා ගනුවස් පුරාවිද්යා නිලධාරීන් තම අඹු දරුවන්ද හැරදමා පැමිණ පාහියන්ගලට වී නිරත වන මෙහෙවර සුළුපටු නොවේ. නිසි අවසරයකින් තොරව ඒ ගවේෂණ නරඹන්නට පැමිණෙන ජනතාව නිසා ඇති වන බාධා නම් නිමක් නැති බව මෙහිදී නොලියාම නොහැකිය.